لاک‌پشت منقارعقابی (وضعیت بقا CR)

لاک‌پشت پوزه‌عقابی یا منقارعقابی، گونه‌ای لاک پشت دریایی است که به‌شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد. پوزهٔ این لاک‌پشت برای بیرون کشیدن غذای اصلی خود یعنی اسفنج دریایی از لابه‌لای مرجان ها به شکل منقار عقاب درآمده و از این رو لاک‌پشت پوزه‌عقابی یا منقارکوتاه نامیده شده‌است.

این لاک‌پشت‌ها برای مبادله هوا پس از مدت حدود ۴ یا ۵ دقیقه برای چند ثانیه روی سطح آب می‌آیند. توان آن‌ها برای باقی‌ماندن زیر آب با توجه به فعالیت‌شان متفاوت است، اما در حالت خواب و استراحت می‌توانند تا ۷ ساعت بدون تنفس زیر آب بمانند و در مواقع خواب زمستانی گاه تا چندین ماه در زیر آب باقی می‌مانند.

دلیل اصلی قرار گرفتن این لاک پشت در خطر انقراض، شکار توسط انسان‌ها است. پوسته پوزه‌عقابی منبع اصلی ماده تورتویزشل است که برای تزیین استفاده می‌شود. علاوه بر کاربردهای تزیینی، کاربرد خوراکی هم برای گوشت پوزه‌عقابی وجود دارد که از زمان پیش از میلاد در چین به‌عنوان نوعی غذای لذیذ استفاده می‌شده. cites صید و تجارت لاک‌پشت دریایی پوزه‌عقابی و محصولات نشأت‌گرفته از آن را غیرقانونی اعلام کرده‌است.

لاک‌پشت پوزه‌عقابی در خلیج فارس هم یافت می‌شود. از جمله جزیره‌های زیستگاه این گونه در ایران می‌توان به جزایر قشم، کیش، شیدور، هندورابی، هنگام و هرمز اشاره کرد.

 

یوزپلنگ آسیایی (وضعیت بقا CR)

یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی یا تیزپای آسیایی یک گونه به‌شدّت در معرض خطر انقراض ازیوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایران یافت می‌شود.

از سال ۱۳۹۰ که پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی شروع شد تعداد این‌گونه از ۳۳ قلاده به ۷۵ قلاده رسیده و این نشان دهنده تأثیر این پروژه بوده‌است.

این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می‌کرد و سال‌هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد که بین ۷۰ تا ۱۰۰ یوزپلنگ در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله نایبندان ،دره انجیر و میاندشت وجود داشته باشد. این تخمین نتیجه نقشه‌برداری زمینی است که توسط بیش از ۱۲۰۰۰ دوربین دید در شب که در مکانهای مختلف کار گذاشته شده بود.

ایران از دهه ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ‌های آسیایی (ایرانی) شناخته شده‌است. یوزپلنگ ایرانی تنها نژاد این جانور است که یال دارد.

پلنگ آمور (وضعیت بقا CR)

پلنگ آمور (Panthera pardus saxicolor) یا پلنگ منچوری یکی از زیرگونه‌های پلنگ بومی شرق روسیه , شبه جزیره کره و شمال شرقی چین است.

نسل این حیوان در چین و کره از میان رفته و تنها جمعیت بسیار کوچکی از آن در روسیه در مرز چین و کره شمالی باقی‌مانده که بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۷ تعداد آن‌ها فقط ۱۴ تا ۲۰ پلنگ بالغ و ۵ یا ۶ توله پلنگ است. همین شمار اندک نیز با خطراتی چون توسعه شهرها، ساخت راه‌های تازه، شکار، بهره‌برداری از جنگل‌ها و تغییرات آب و هوایی روبرویند. از همین رو این حیوان بر لبهٔ پرتگاه انقراض قرار گرفته‌است.

وزن جنس نر پلنگ آمور ۳۲ تا ۴۸ کیلوگرم است و به‌ندرت نرهایی با وزن ۶۰ تا ۷۵ کیلوگرم دیده شده‌اند. ماده‌ها کوچک‌ترند و ۲۵ تا ۴۳ کیلو وزن دارند. مهمترین شکارهای این جانور دو نوع گوزن در کنارخرگوش و گورکن است.

میمون سیاه کاکل دار (وضعیت بقا CR )

میمون سیاه کاکل‌دار یا ماکاک نیگرا نوعی میمون است که بیشتر در جنگل‌های اندونزی یافت می‌شود. میمون سیاه کاکل‌دار از گونه پستاندارانی است که به‌طور بحرانی در معرض خطر نابودی گونه ای قرار دارد.

وضعیت بقا

                             

دسته بندی گونه ها بر اساس وضعیت بقا :

1- انقراض (EX): هنگامی پدید می‌آید که آخرین عضو یک گونه می‌میرد و آن گونه دیگر نمی‌تواند با زایش و تولید مثل طبیعی به زندگی خود ادامه دهد.

2- انقراض در حیات وحش (EW): به وضعیتی گفته می شود که در آن تنها نمونه‌های باقی‌مانده از یک گونه یا در اسارت نگه داشته می‌شوند یا در گروه‌های محدودی دور از محدوده تاریخی خود زندگی می‌کنند و در واقع در حیات وحش هیچ نمونه ای از آن زیست نمی کند.

3- در معرض انقراض (CR): در معرض انقراض به این معنا است که جمعیت گونه کاهش یافته یا در طی سه نسل آینده به زیر ۸۰٪ جمعیت کنونی برسد.

4- در معرض خطر (EN): جانوری است که به دلیل تعداد کم یا تهدیدات ناشی از تغییرات محیطی یا اکولوژیکی در معرض خطر انقراض قرار دارد.

5- آسیب پذیر (VU): به آن معنا است که در صورتی که وضعیت گونه مورد بررسی و عوامل تهدیدکننده آن بهبود نیابند، گونه در آینده در معرض خطر خواهد بود. آسیب‌پذیری بیشتر به دلیل از میان رفتن قلمرو یا تخریب پدید می‌آید.

6-  در نزدیکی تهدید (NT): وضعیتی برای جانوران است که نشان دهنده در تهدید نبودن گونه در زمان حال است ولی هنوز نگرانی درباره اینکه در آینده به حالت تهدید شده برود وجود دارد.

7- با کمترین نگرانی  (LC): به این معناست که دارای وضعیت بقای خوب و دارای تعادل هستند و نگرانی بابت ریسک انقراض آنها وجود ندارد.

8- اطلاعات ناکافی (DD): به رده‌ای اطلاق می شود که در آن داده‌های موجود دربارهٔ یک گونه به اندازه‌ای کافی نیستند که بتوان برآوردی دربارهٔ وضعیت آن گونه ارائه داد.

9- بررسی نشده (NE): به گونه‌هایی گفته می‌شود که توسط این سازمان بررسی‌ای درباره وضعیت ریسک انقراضشان انجام نشده باشد.

لیست قرمز چیست؟

لیست قرمز

لیست قرمز یا سیاهه قرمز در واقع فهرستی است که  اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست ( IUCN ) منتشر میکند و شامل گونه هایی است که ادامه بقای آنها دچار تهدید شده است و  فراگیرترین مرجع بررسی وضعیت بقای گونه های زنده در جهان است. هدف از تهیه این لیست آگاه کردن مردم و سیاست‌مداران در رابطه با وضعیت جانوران و کمک به جامعه جهانی در کم کردن میزان منقرض شدن گونه‌ها است.

گونه‌های مختلف جانوری برپایهٔ فهرست قرمز IUCN به ۹ دسته تقسیم شده‌اند که معیارهای دسته‌بندی شامل موارد زیر می شود :

_ میزان کاهش

_ اندازهٔ جمعیت

_ منطقهٔ توزیع جغرافیایی

_ مرتبهٔ جمعیت

_ تکه‌تکه شدن توزیع 

این سیاهه شامل گونه‌های ازبین‌رفته از سال ۵۰۰ میلادی نیز می‌شود.

در مطلب بعد به اختصار 9 دسته فوق را توضیح خواهیم داد.

طرح یک پرسش

گزارش تکان دهنده سازمان ملل متحد

گزارش کمیته تنوع زیستی سازمان ملل متحد نشان می‌دهد بشر تاثیر ویرانگری بر خشکی‌،‌ دریاها و هوا داشته و اکنون یک میلیون گونه جانوری و گیاهی در معرض انقراض قرار دارند. این گزارش امروز منتشر شده است.

در این گزارش آمده بشر همواره در طول تاریخ به کره زمین آسیب زده اما آنچه که در ۵۰ سال گذشته اتفاق افتاده خراش‌ها را به زخم‌‎های عمیق تبدیل کرده است.

ادامه نوشته

CITES چیست؟

(پیمان تجارت بین‌المللی گونه‌های جانوری و گیاهان وحشی در معرض خطر انقراض)

پیمانی است که در سال ۱۹۷۳ میلادی امضا شد. هدف از این معاهده اطمینان از آن است که تجارت حیوانات وحشی و گونه‌های گیاهی ارزشمند و در خطر انقراض، بقای آنها را تهدید نکند.

در واقع این پیمان محدودیت هایی را بر تجارت این گونه ها اعمال می کند. امروز بیش از ۳ هزار گونه جانوری و گیاهی در فهرست حفاظتیCITES ثبت شده‌اند و بر تجارت آنها نظارت می‌شود. قابل ذکر است که برخی از گونه‌های جانوری ایران نیز در فهرستCITES قرار دارد.

 

گونه در معرض خطر یعنی چه؟

گونه در معرض خطر

جانداری است که به دلیل تعداد کم یا تهدیدات ناشی از تغییرات محیطی یا اکولوژیکی در معرض خطر انقراض قرار دارد که البته این تغییرات عمدتا توسط انسان با دخالت در مسیر طبیعی حیات صورت می گیرد.

در این وبلاگ قصد داریم با این جانداران آشنا شده و راه های نجات آنها را بشناسیم. با ما همراه باشید.